สมุนไพรเลิกบุหรี่

มช.คิดค้น "หญ้าหมอน้อย" ช่วยเลิกบุหรี่

หญ้าดอกขาว มีชื่อเรียกแตกต่างกันไปในแต่ละท้องถิ่น เช่น หญ้าหมอน้อย หญ้าละออง ถั่วแฮะดิน มีการวิจัยพบว่า ในลำต้น ใบ และรากของหญ้าดอกขาว มีสารสำคัญคือ สารในกลุ่ม Nitrate ซึ่งมีฤทธิ์ทำให้ประสา ทรับรสบริเวณลิ้นเกิดอาการชา ทำให้ผู้ที่บริโภคเข้าไปไม่รับรู้รสชาติใดๆ จึงไม่รู้สึกอยากบุหรี่ เป็นที่มาของการนำหญ้าดอกขาวมาเป็นสมุนไพรเพื่อช่วยลดการสูบบุหรี่และอด บุหรี่ในที่สุด

เมื่อศึกษาจากผลการวิจัยเชิงทดลองของคณะเภสัชศาสตร์จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย เพื่อเปรียบเทียบประสิทธิผลและคุณภาพชีวิตด้านสุขภาพของการใช้ชาชงหญ้าดอก ขาวในการเลิกบุหรี่ รวมถึงวิเคราะห์อัตราและลักษณะอาการไม่พึงประสงค์ ในผู้ป่วยที่ใช้ชาชงหญ้าดอกขาว โดยทำการศึกษาในผู้ป่วยนอก 68 คน ที่คลินิกเลิกบุหรี่ ณ สถาบันธัญญารักษ์ ในผู้ป่วยในกลุ่มศึกษาดื่มชาชงหญ้าดอกขาวครั้งละ 1 ซองต่อน้ำ 1 แก้ว (150 มิลลิลิตร) ดื่มวันละ 3 ครั้ง เป็นเวลาสองสัปดาห์ ซึ่งผลการวิจัยเบื้องต้นพบว่าอัตราการเลิกบุหรี่เพิ่มขึ้น เหตุผลสำคัญเพราะอาการชาที่ลิ้น จึงไม่อยากบุหรี่ เหม็นกลิ่นบุหรี่ ในขณะที่การตรวจการทำงานของตับและไตไม่พบความผิดปกติใดๆ เพราะไม่มีสารตกค้าง

ปัจจุบันจึงมีโรงพยาบาลของรัฐหลายแห่งในประเทศไทย นำสมุนไพรหญ้าดอกขาวมาใช้เพื่อการอดบุหรี่ ด้วยการบำบัดรักษาแบบผสมผสาน ทั้งด้านร่างกายควบคู่ไปกับจิตใจ และอยู่ภายใต้การดูแลของผู้เชี่ยวชาญ ก็พบว่าได้ผลดี ทว่าเหนือสิ่งอื่นใด การมีจิตใจที่มุ่งมั่นและตั้งใจในการเลิกบุหรี่อย่างแท้จริงนั้นเป็นแรงพลัง สำคัญที่สุด เพราะถ้าใจท้อ ไม่ว่าตัวช่วยจะดีเพียงใดสุดท้ายก็คงไม่สัมฤทธิผลไปได้…
ผลการวิจัยซิกกาเลสกับการเลิกบุหรี่

ผลการวิจัย Zigaless Mouth Spray จาก C-TRUE EXPERTISE

เป็นการวิจัยในผู้ที่มีภาวะติดบุหรี่ทางพฤติกรรมและจิตใจที่ต้องการเลิก บุหรี่ จำนวน 26 คน พบว่า ผู้ที่ต้องการเลิกบุหรี่ สามารถลดจำนวนบุหรี่ลงได้อย่างต่อเนื่อง จากเริ่มต้นเฉลี่ย 12.34 + 4.97 มวนต่อวัน ลดลงเหลือเพียง 1.15 + 2.14 มวนต่อวัน หรือคิดเป็นอัตราลดจำนวนบุหรี่ได้ ถึง 92 % สอดคล้องกับการวัดปริมาณโคตินิน*ในน้ำลายที่ลดลงเช่นกัน แสดงให้เห็นว่าผู้ทดสอบสามารถลดการสูบบุหรี่ลงได้จริง ดังแสดงในกราฟ (*โคตินิน คือ สารที่แปรสภาพจากนิโคตินในบุหรี่หลังเข้าสู่ร่างกายแล้ว)

อยากเลิกบุหรี่ แต่ไม่รู้จะทำยังไงดี เลิกมาหลายครั้งแล้วแต่ก็ไม่เคยสำเร็จ และอีกสารพันปัญหาที่ผู้สูบบุหรี่หลายคนกังวลใจ และต้องการแนวทางที่จะช่วยเหลือตัวเองให้ได้ดีที่สุด เรา มีไอเดียดีๆ ที่คุณสามารถหยิบมาเป็นแรงจูงใจ สำหรับการเลิกบุหรี่ได้ ดังนี้

ตั้งใจพยายามหาแรงจูงใจบางอย่าง เช่น ต้องเลิกเพื่อลูก, กลัวแก่, กลัวเจ็บป่วย,ค่ารักษาแพง ฯลฯ เพื่อใช้เป็นสาเหตุในการ เลิกสูบบุหรี่
เตรียมพร้อมการวางแผนก่อนลงมือเลิกจริงๆ จะช่วยให้คุณเลิกได้เด็ดขาด และทำความเข้าใจ ยอมรับอาการต่างๆ ที่อาจเกิดขึ้นระหว่างการเลิก เช่น หงุดหงิด กระวนกระวายง่วงเหงาหาวนอน ฯลฯ แล้วอย่าลืมพยายามให้กำลังใจกับตัวเองเอาไว้ว่า อาการเหล่านี้จะผ่านพ้นไปได้ในระยะเวลาเพียงไม่กี่วัน พร้อมกับค้นหาสาเหตุที่แท้จริงว่าเป็นเพราะอะไรเราจึงอยากสูบบุหรี่ เช่น เครียด อยากเข้ากับเพื่อน งานเลี้ยง ความเคยชินหลังมื้ออาหาร ดื่มเหล้า ฯลฯ
ทิ้งอุปกรณ์ต่างๆ ให้หมดไม่ว่าจะเป็นซองบุหรี่ ไม้ขีดไฟ ไฟแช็ค เพื่อไม่ให้กระตุ้นความอยากที่จะสูบบุหรี่ เตรียมตัวให้พร้อม เลี่ยงสาเหตุ สถานการณ์ และสถานที่ที่อาจกระตุ้นให้คุณอยากสูบบุหรี่ขึ้นมาอีก
เลิกเมื่อคิดตัดสินใจดีแล้ว ให้ลงมือเลิกทันที อาจค่อยๆ ลดจำนวนลงวันละซอง หรือจะเลิกทันที หยุดสูบให้ได้ หากมีอาการอยากขึ้นมาให้ใช้วิธีการต่างๆ เช่น อาบน้ำ เคี้ยวหมากฝรั่ง แปรงฟัน หรือใช้สมุนไพรหญ้าดอกขาวที่ช่วยให้ไม่รู้สึกอยากสูบบุหรี่ ซึ่งเมื่อใช้ในระยะแรกๆ อาจมีอาการหงุดหงิดบ้าง ปวดหัวบ้าง นอนไม่หลับบ้าง แต่ภายในเวลาสองชั่วโมงหลังจากที่งดสูบ นิโคตินที่อยู่ในร่างกายจะถูกขับออกไป และภายในสองวัน สารเคมีอื่นๆ จะถูกขับออกไปเช่นกัน ส่วนอาการไม่สบายตัวต่างๆ ก็จะหายไปและดีขึ้น
พยายามดื่มน้ำให้มากที่สุด เพราะน้ำจะช่วยล้างนิโคตินให้หมดไปได้ งดอาหารหวาน มัน รสจัด และเนื้อสัตว์ ออกกำลังกายหนักๆ เพราะเหงื่อจะช่วยขับนิโคตินออกจากร่างกาย อาบน้ำอุ่น หรือใช้ผ้าชุบน้ำถูตัว อารมณ์จะค่อยๆ เย็นลงจนรู้สึกผ่อนคลาย พยายามหายใจเข้าลึกๆ และหายใจออกให้ท้องแฟบ จะเป็นการกำหนดลมหายใจยาวๆ จะทำให้ได้รับออกซิเจนไปยังสมองมากกว่าการหายใจทั่วไป ซึ่งถ้ามีเวลาพักผ่อนให้เพียงพอ หรือนอนหลับไปเลย หรือไม่ก็ผ่อนคลายตัวเองในห้องที่สงบเปิดเพลงนุ่นๆ ฟังเบาๆ รวมถึงหากิจกรรมที่กระตุ้นความรู้สึกมีชีวิตชีวา เช่น ออกกำลังกาย ออกไปสูดอากาศในธรรมชาติหรือพักผ่อนนอนหลับ และดื่มน้ำผลไม้ จะช่วยให้ชุ่มคอและสดชื่นขึ้น

เมื่อผ่านช่วงเวลาที่เอาชนะจิตใจตัวเองได้แล้ว คุณจะอยากบุหรี่น้อยลง ควบคุมตัวเองได้ดีขึ้น หากคุณสามารถประคับประคองตัวเองมาได้นานกว่าหนึ่งปีก็ถือว่าคุณชนะตัวเอง แล้ว

เมื่อวันที่ 29 ก.ย. ผศ.ดร.ดลรวี ลีลารุ่งระยับ อาจารย์นักวิจัยจากภาควิชากายภาพบำบัด คณะเทคนิคการแพทย์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ เปิดเผยว่า ในปัจจุบันมีประชากรไทยเป็นจำนวนมากที่สูบบุหรี่ โดยเฉพาะในเพศชาย วัยทำงานและสูงอายุ ซึ่งที่ผ่านมีผู้ป่วยจำนวนที่ป่วยด้วยโรคมะเร็งปอดหรือโรคปอดอุดกั้น เรื้อรัง อันเนื่องจากการสูบบุหรี่เป็นเวลานานๆ ในสภาพปัจจุบัน เยาวชนและสตรีได้หันมาสูบบุหรี่กันมากขึ้น ถึงแม้ผู้สูบบุหรี่จะทราบถึงพิษภัยและอันตรายอันอาจจะเกิดขึ้น แต่ก็ยังไม่สามารถเลิกการสูบบุหรี่ได้ แนวทางการเลิกบุหรี่ในปัจจุบันมีหลายวิธี ได้แก่ การบำบัดทางจิต การใช้ยานิโคตินทดแทน รวมไปถึงการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรม ที่ผ่านมาร้อยละของการเลิกบุหรี่ประมาณ 60 แต่ก็มีหลายรายที่หันกลับมาสูบบุหรี่ อันเนื่องจากปัญหาด้านอื่นๆ รวมไปถึงค่าใช้จ่ายของตัวยาที่มีราคาแพงมาก

สมุนไพรเลิกบุหรี่จึงเป็นแนวทางหนึ่งที่ประชาชนหรือกลุ่มแพทย์บางกลุ่มได้ เริ่มให้ความสนใจกันมากขึ้น สมุนไพรหญ้าดอกขาวหรือหญ้าหมอน้อย เป็นสมุนไพรชนิดหนึ่งที่มีการบันทึกในสมุนไพรแผนโบราณ ว่าสามารถช่วยเลิกบุหรี่ ซึ่งได้มีการวิจัยทางคลินิกได้นำสมุนไพรทั้งต้นมาใช้ในการเลิกบุหรี่ในรูป แบบของชาชง และมีงานวิจัยที่ได้ศึกษาพบว่าในสมุนไพรชนิดนี้ที่ผ่านการสกัดด้วยตัวทำลาย เอธานอลมีสารที่ช่วยต้านการอักเสบในสัตว์ทดลอง และยังมีสารประกอบอื่นๆ ที่น่าสนใจ แต่ในขณะเดียวกับการนำสมุนไพรนี้มาใช้ในกลุ่มคนเลิกบุหรี่ นิยมใช้แบบการผสมในน้ำร้อนเหมือนการเติมชาชง ซึ่งสารออกฤทธิ์ยังไม่ได้มีการศึกษามาก่อน จากนั้นทางทีมวิจัยก็ได้ของบสนับสนุนการวิจัยจาก สวทช.เครือข่ายภาคเหนือ

เมื่อทำการศึกษาประสิทธิภาพและประสิทธิผลของสมุนไพรหญ้าหมอน้อยร่วมกับการ ออกกำลังกายในการช่วยเลิกบุหรี่ในกลุ่มคนในเขตตำบลหางดง จังหวัดเชียงใหม่ พบว่าในกลุ่มที่ใช้สมุนไพรหญ้าหมอน้อยเคี่ยวร่วมกับการออกกำลังกาย สามารถเลิกบุหรี่ได้ร้อยละ 70 ในขณะเดียวกันผลการตรวจเลือดในกลุ่มคนสูบบุหรี่ที่ใช้สมุนไพรหญ้าหมอน้อยมี ฤทธิ์ในการต้านอนุมูลอิสระเพิ่มขึ้น ปริมาณของออกซิเดทีฟสเตรสลดลง ปริมาณก๊าซคาร์บอนมอนออกไซด์ในลมหายใจลดลง รวมไปถึงสมรรถภาพปอดและสมรรถนะทางกายดีขึ้น ดังนั้นสมุนไพรหญ้าหมอน้อยเคี่ยว น่าจะเป็นรูปแบบหนึ่งที่ช่วยให้กลุ่มผู้สูบบุหรี่สามารถลดและเลิกการสูบ บุหรี่ได้ และจากงานศึกษาต่อยอด พบว่าในสมุนไพรหญ้าหมอน้อยมีสารบางอย่างที่มีองค์ประกอบในการต้านอนุมูล อิสระ และสารที่ช่วยทำให้ลิ้นฝาด และอาจมีสารนิโคตินในปริมาณต่ำๆ ซึ่งเป็นการศึกษาในเบื้องต้นเท่านั้น


ผศ.ดร.ดลรวี กล่าวว่า การศึกษาหญ้าหมอน้อย จะนำต้นหญ้าหมอน้อยมาทำการล้างอย่างสะอาด และแยกส่วนประกอบต่างๆ คือ ดอก ก้าน และ ใบ แล้วนำไปอบให้แห้งจนมีความชื้นเหลือเพียง 10 เปอร์เซ็นต์ จากนั้นนำไปบดเป็นผงหยาบ แล้วนำมาผสมน้ำจากนั้นนำไปเคี่ยวจนมีความเข้มข้นขึ้นแล้วนำไปทำให้เป็นผง เมื่อได้ผงสารสกัดแห้งมาแล้ว จะนำไปวิเคราะห์หาสารองค์ประกอบสำคัญ เมื่อทราบสารองค์ประกอบสำคัญที่อยู่ในสารสกัดใบ ก้าน หรือดอก แล้วนำไปแปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์ในรูปแบบของลูกอม ซึ่งจะทำให้ทราบปริมาณของสารออกฤทธิ์ที่แน่นอนซึ่งบรรจุอยู่ในแกนกลางของ เม็ดลูกอม และพร้อมจะนำไปศึกษาประสิทธิภาพของลูกอมหญ้าหมอน้อยในการช่วยเลิกบุหรี่ใน กลุ่มผู้สูบบุหรี่ต่อไป

สำหรับประโยชน์ของการศึกษาครั้งนี้นอกจากจะทำให้ทราบสาระสำคัญที่มีมาตรฐาน ตามหลักวิชาการเพื่อจะได้นำมาอธิบายกลไกในการช่วยเลิกบุหรี่ได้แล้ว จะได้ผลิตภัณฑ์ลูกอมสมุนไพรหญ้าหมอน้อยต้นแบบ ที่จะสามารถนำไปช่วยในการเลิกบุหรี่ และอาจจะนำไปสู่กระบวนทางอุตสาหกรรมต่อไปได้ในอนาคต นอกจากนี้คณะเทคนิคการแพทย์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ ยังได้ร่วมกับ สวทช.ภาคเหนือ จัดโครงการบริการวิชาการชุมชนและสังคม “การเลิกบุหรี่ด้วยสมุนไพรหญ้าหมอน้อย”