ชาด

การฆ่าฤทธิ์ การฆ่า การสะตุ

การฆ่าฤทธิ์ (การฆ่าป หรือ การสะตุ หมายถึง การทำให้ยาตัวนั้นๆ มีฤทธิ์อ่อนลง หรือฆ่าพิษซึ่งเราไม่ต้องการให้อ่อนลง หรือให้เสื่อมฤทธิ์ไป เช่น

1. การฆ่าฤทธิ์ชาดก้อน (การฆ่าชาดก้อน)

2. การฆ่าฤทธิ์รงค์ทอง (การฆ่ารงค์ทอง)

3. การฆ่าฤทธิ์ชะมดเช็ด (การฆ่าชะมดเช็ด)

4. การสะตุน้ำประสานทอง

5. การสะตุสารส้ม

6. การสะตุเกลือ

(การฆ่าฤทธิ์ มักเป็นตัวยาที่มีฤทธิ์แรงมาก หรือมีพิษมาก)

การฆ่าฤทธิ์ชาดก้อน (การฆ่าชาดก้อน)

วัตถุส่วนประกอบ และอุปกรณ์

1. ชาดก้อนนำมาบดให้ละเอียด (ชาดผง)

2. น้ำมะกรูด (ถ้าหาน้ำมะกรูดไม่ได้ ใช้น้ำมะนาวแทน)

3. ฝาหม้อดิน

4. ไม้พาย (ขนาดเล็ก)

5. เตาถ่าน

6. ขวดโหลแก้ว

ขั้นตอนการทำ

นำฝาหม้อดินตั้งบนเตาไฟ ให้ร้อนจัด เอาชาดผงใส่ในหม้อดินพอสมควร

บีบน้ำมะกรูดครั้งที่ 1 ให้ชุ่มชาดผง ตั้งไฟ คนไปเรื่อยๆ จนแห้ง ทำครบ 3 ครั้ง ชาดผงจะเปลี่ยนเป็นสีน้ำตาลแดงอมดำ (สีเข้มกว่าเดิม)

ตั้งทิ้งไว้ให้เย็น ขูดออกจากฝาหม้อดิน เก็บใส่ไว้ในขวดโหลแก้วปิดฝา

ชาดก้อน ชาดจอแส ชาดผง ชาดหรคุณจีน มีเมอร์คิวริก ซัลไฟด์(Mercuric sulphide, HgS) เป็นส่วนประกอบที่สำคัญ ยกเว้นยาที่ผลิตขึ้นสำหรับรับประทานในมื้อหนึ่ง โดยมีชาดก้อน และ/หรือชาดจอแล และ/หรือชาดผง และ/หรือชาดหรคุณจีนไม่เกิน 30 มิลลิกรัม และยาที่ผลิตเพื่อใช้ภายนอก เมื่อได้รับติดต่อกันเป็นเวลานาน พิษจากเมอร์คิวริกไอออนจะเกิดขึ้นกับไตเป็นอวัยวะหลัก ทำให้เมื่อปัสสาวะจะมีโปรตีนถูกขับออกมาด้วย ซึ่งอาจทำให้ระดับโปรตีนในพลาสม่าต่ำ เกิดอาการบวมขึ้นตามข้อเท้าได้ เนื่องจากสูญเสียทั้งโปรตีนอัลบูมินและโปรตีนที่มีน้ำหนักโมเลกุลต่ำอย่างรุนแรงทางปัสสาวะ และยังทำให้มีอาการอักเสบของปาก หลอดอาหาร กระเพาะอาหาร และลำไส้ได้ และอาจทำให้ไตวายได้ถ้ามีอาการรุนแรง